خنک کردن گلخانه بسیار سخت تر و پر هزینه تر از گرم کردن آن است؛ زیرا در تابستان هوای داخل گلخانه اغلب بین ۱۲ تا ۱۱ درجه سانتی گراد و بیشتر از دمای محیط بیرون می باشد. باید بدانیم که اثرات زیان بار دمای بالا عبارتند از : عدم استحکام ساقه، کاهش اندازه گل، تاخیر در گل دهی و مرگ جوانه ها پس خنک کردن به منظور جلوگیری از نفوذ تابش های زیاد آفتاب در تابستان انجام می‌گیرد.
انواع روش خنک کردن گلخانه
روش تبخیر – پوشال و پنکه:
با پوشال و پنکه در روز های گرم می توان تا 30-20 درجه سانتی گراد دمای گلخانه را کاهش داد؛ البته باید در نظر داشت این روش در مناطقی با رطوبت نسبی پایین بهتر انجام می شود و عملی تر است.
روش کار به این صورت است که در یک طرف گلخانه پوشال و در طرف مقابل آن پنکه ها قرار داده می شود و هوای بیرون در اثر عبور از لایه های فیبر، مرطوب و خنک شده و گرمای داخل گلخانه را گرفته و از طریق پنکه خارج می نماید و از این طریق جایگزین هوای گرم گلخانه می شود و عمل خنک سازی انجام می شود.
مکانیسم چنین عملی این است که آب موجود در پوشال با جذب گرمای پوشال و هوایی که بین آن عبور می‌کند تبخیر می‌شود و هوای گرم بیرون با از دست دادن گرما خنک شده و وارد گلخانه می‌گردد.
سایه دادن با آب و آهک:
در این روش برای چسبیدن محلول، آب و آهک آن را با یک قاشق روغن کتان محلول در مایع می کنند تا به خوبی بر روی پوشش گلخانه چسبیده و به اصطلاح عایق شود. جوهر نمک نیز این محلول را به سهولت برطرف می کند و پاکسازی انجام می شود، ولی جوهر نمک برای اسکلت های فلزی و آلومینیومی زیان آور است و باعث پوسیدگی اسکلت و در نهایت از بین رفتن آن می شود.
سایه دادن با مخلوط آب و خاک شبیه آب آهک است اما عیب این روش احتمال شکستگی در اثر واکنش های حاصل از رسوب است.
سایه دادن:
لازم است به طریقی پوشش گلخانه پوشانده شود تا مانع تابش مستقیم نور آفتاب به گلخانه شود؛ این کار هر چند که روشنایی گلخانه را کاهش می دهد اما تا حدی مانع کاهش دمای گلخانه می شود و گرچه پارچه روی سطح خارجی گلخانه قرار گیرد اثر سایه در کاهش دمای گلخانه بیشتر از قرار دادن پارچه در داخل گلخانه می‌باشد.
رنگ کاری پوشش گلخانه:
از رنگ های پلاستیکی و ضد نور برای رنگ کردن پوشش گلخانه ها استفاده می شود.
نصب دستگاه تهویه:
دستگاه تهویه در محلی نصب می شود که اختلاف سطح کافی با بلند ترین ارتفاع گیاه داشته باشد تا گیاهان در معرض سیستم جریان هوا قرار نگیرد و دستگاه تهویه باید در خلاف جهت باد غالب نصب شود.
تهویه گلخانه:
تهویه به معنی نصب پنجره در سقف یا اطراف گلخانه به منظور ارتباط هوای داخل و خارج گلخانه است.
هدف تهویه گلخانه چیست؟
متعادل کردن رطوبت (کاهش رطوبت) هاک اکثر قارچ ها برای جوانه زنی نیاز به رطوبت نسبی بالا احتیاج دارد و رطوبت بالا در گلخانه باعث افزایش تراکم بخار آب روی برگ های گیاه می شود و وجود لایه آب روی برگ ها نیز باعث کمک به جوانه زنی هاک ها می‌شود.
مبادله هوای داخل و خارج گلخانه
تهیه دی اکسید کربن لازم برای فتو سنتز
تهویه اتومات: تهویه اتوماتیک باعث کاهش هزینه کارگری می شود و همین طور تهویه اتوماتیک و یکنواخت باعث ثابت نگه داشتن دما برای رشد گیاهان داخل گلخانه می‌شود.
بیشتر بخوانید: روش های خنک سازی مرغداری
عبور هوا از عمق زمین برای خنک کردن گلخانه
در این روش برای خنک کردن گلخانه هوا از تونل‌هایی که در عمق بیشتر از ۴ متری سطح زمین تعبیه شده‌اند عبور داده می‌شود مشابه قنات‌های قدیمی؛ دو چاهک یکی بیرون گلخانه و دیگری درون گلخانه حفر می‌شود و این دو چاهک توسط یک تونل از زیر زمین به یکدیگر متصل می‌شوند و انتقال هوای تونل به درون گلخانه درجه حرارت را کاهش می‌دهد.
مراحل خنک کردن گلخانه بر اساس درجه حرارت محیطی:
دمای گلخانه در ماه های سرد سال
خنک کردن گلخانه در روزهای سرد سال از طریق تهویه‌ی طبیعی انجام می‌شود و در روزهای گرم تر استفاده از تهویه مکانیکی از طریق دمیدن هوا توسط فن ها به درون گلخانه انجام می‌شود.
زمانی که گلخانه کاملاً بسته است و تهویه انجام نمی‌شود و هوا آفتابی است، درجه حرارت درون گلخانه حدود ۲۵ درجه سانتی گراد گرم‌تر از بیرون خواهد بود. در حالی که استفاده تنها از تهویه طبیعی می‌تواند این اختلاف را به ۱۲ درجه سانتی‌گراد کاهش دهد.
دمای گلخانه در ماه های نسبتاً سرد
در این زمان خنک کردن گلخانه از طریق تهویه طبیعی و تهویه مکانیکی انجام می‌شود. زمانی که تهویه مکانیکی فعال باشد، درجه حرارت درون گلخانه باز هم حدود ۶ درجه سانتی گراد بیشتر از خارج گلخانه خواهد بود.
دمای گلخانه در ماه های نسبتاً گرم
در این زمان خنک کردن گلخانه از طریق تهویه طبیعی، مکانیکی و سایه اندازی (کاهش ورود نور به گلخانه) انجام می‌شود. زمانی که علاوه بر تهویه مکانیکی، از سایه انداز هم استفاده می‌شود، درجه حرارت درون گلخانه ۲ درجه سانتی‌گراد بیشتر از بیرون گلخانه خواهد بود.
دمای گلخانه در ماه های گرم
خنک کردن گلخانه در ماه های گرم سال به گونه‌ای است که باید علاوه بر موارد ذکر شده برای ماه های نسبتاً گرم، از روش‌های خنک کردن تبخیری نیز استفاده نمود. در این وضعیت درجه حرارت گلخانه در بهترین شرایط، حداکثر هشت درجه سانتی‌گراد کمتر از هوای خارج گلخانه خواهد بود.
آب پاشی روی سقف گلخانه
در تابستان حداقل ۶۰% انرژی تابشی خورشید به افزایش حرارت داخل گلخانه بدل می شود که از این میزان مقداری نیز توسط گیاه (تقریبا ۳۰% اما برای هر گیاه و مراحل مختلف رشد متفاوت است) استفاده می‌شود.
پاشیدن آب روی سقف گلخانه سبب جذب این حرارت شده همچنین از ورود اشعه مادون قرمز به گلخانه جلوگیری می‌کند؛ به این منظور آب به شکل قطره های کوچک بر روی سقف گلخانه پاشیده می‌شود. البته این روش را برای مناطقی می‌توان پیشنهاد نمود که از نظر میزان آب در مضیقه نباشند و اگر در آن منطقه آب کمی وجود داشته باشد، پیشنهاد ما استفاده از روش های پیشین است.
کولر صنعتی گلخانه ای
یکی از روش های مرسوم برای خنک کردن گلخانه و تامین سرمای لازم سالن، استفاده از کولر صنعتی گلخانه ای می‌باشد که این کولرها در مدل‌ها و ظرفیت‌های متفاوت، توسط برندهای بسیاری تولید می‌شود اما بهترین نوع کولر گلخانه توسط شرکت سرماسان با بهترین کیفیت ممکن تولید و عرضه می‌شود.
شرکت سرماسان با ۱۵ سال سابقه حضور تخصصی در این حوزه، امروزه بزرگ ترین تولیدکننده سیستم های سرمایشی در ایران است که آماده خدمات دهی به تمامی نهادها و مدیران صنایع و گلخانه‌ای می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید محصولات سرمایشی با شماره 02122229176 تماس بگیرید.